به گزارش انعکاس بناب به نقل از  مهر، نشست تخصصی «آنچه در جهان اسلام هویت دارد» با سخنرانی طارق رمضان صبح امروز، ۱۱ آبان ماه در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد. رمضان در ابتدا با تشکر از دعوت دانشکده الهیات گفت: امروز  دومین سخنرانی من در دانشگاه تهران و آخرین روزی است که من […]

به گزارش انعکاس بناب به نقل از  مهر، نشست تخصصی «آنچه در جهان اسلام هویت دارد» با سخنرانی طارق رمضان صبح امروز، ۱۱ آبان ماه در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار شد.

رمضان در ابتدا با تشکر از دعوت دانشکده الهیات گفت: امروز  دومین سخنرانی من در دانشگاه تهران و آخرین روزی است که من در تهرانم. پریروز هم در دانشکده مطالعات جهان اسلام دانشگاه تهران درباره موضوع تیپولوژی جهان اسلام سخنرانی کردم.

توحید اولین اولویت جهان اسلام است

وی افزود: امروز می خواهم درباره  اولویت ها و چالش های کشورهای مسلمان سخنرانی کنم. به نظر من خیلی از مشکلات ما به خاطر این است که ما همیشه انگشتمان را به سمت غرب می گیریم ولی از مشکلات درونی خود غافلیم. من خودم یک فرد غربی هستم و شما نمی توانید بگوئید همه مشکلات ما به غرب برمی گردد. چیزی که مهم است اینکه بدانیم چقدر توانستیم پیامی که از  اسلام گرفتیم را انتقال دهیم. علاوه براین، ما باید ذهن انتقادی داشته باشیم و اولویت ها را تعیین کنیم. آیا ما می دانیم برنامه مان برای ۵۰ سال آینده چیست؟ متاسفانه ما زیاد حرف می زنیم، تئوری هم زیاد داریم ولی در عمل کاری نمی کنیم و برنامه ریزی بلندمدت برای آینده مان نداریم. من همیشه گفته‌ام که اسلام در مکه و مدینه متولد شده اما یک دین سنی نیست. ما به عنوان یک مسلمان باید ذهن انتقادی داشته باشیم.

استاد دانشگاه آکسفورد ادامه داد: من همیشه حرف هایی را می زنم که فکر می کنم درست است و به آن باور دارم مهم نیست که شما خوشتان بیاید یانه؟ چیزی که مهم است اینکه چقدر از پیام اسلام را در زندگی مان عملی و اجرا می کنیم. این درست نیست که ما همه مشکلات را گردن آمریکا و غرب بیندازیم ما باید تلاش کنیم پیام اسلام را در قلب و زندگی مان جاری کنیم. صحبت های زیادی درباره اسلام مطرح است مثل حرام، حلال، نماز خواندن و روزه گرفتن منتها بیشتر از کیفیت این اعمال، کمیت آنها اهمیت دارد. درست است که من سنی هستم و شما شیعه ولی هردوی ما به «لااله الا الله» اعتقاد داریم.

رمضان اولین اولویت اسلام را توحید دانست و توضیح داد: اولین اولویت برای جهان اسلام توحید است. اینکه ما از توحید چگونه برای انتقال پیام هایمان استفاده می کنیم مهم است. بعد از «لااله الا الله» ما می گوئیم «محمد رسول الله» یعنی ما بعد اذعان به وحدانیت خدا به دنبال راه پیامبر هستیم. بنابراین باید بدانیم چگونه شیوه و راه و رسم زندگی پیامبر را در زندگی مان جاری کنیم. ما نباید بگذاریم دیگران برای ما اولویت تعیین کنند. امروزه خیلی از کشورها نه تنها می خواهند ایمان را بگیرند و تغییر بدهند بلکه می خواهند ذهنیت ما را هم تغییر بدهند و استعمار فرهنگی مان کنند. همه ما مسلمان هایی را می بینیم که به ظاهر مسلمانند اما معلوم نیست که در واقعیت هم مسلمان هستند یا خیر.

استفاده از علم ودانش برای درک اسلام

نوه حسن البناء اضافه کرد: نکته دیگری که برای جهان اسلام اهمیت دارد استفاده از علم و دانش است. خداوند در کتاب خود می گوید: «اقراء باسم ربک الذی خلق» یعنی ما باید درک استفاده از علم و دانش را داشته باشیم. شما به عنوان دانشجوی رشته الهیات ارتباطتان با سایر علوم چیست؟ چقدر از دانشی که دارید و فرامی گیرید استفاده خوب و مفید می کنید؟ چقدر از علوم اسلامی برای درک و فهم سایر علوم استفاده می کنیم؟

رمضان ادامه داد: اغلب مسلمانان ما درباره مشکلات داخلی خود صحبت نمی کنند و همیشه همه مشکلات را به گردن خارج و غرب می اندازند. متاسفانه بسیاری از مسلمانان سوال نمی پرسند و فقط دنبال جواب هستند این درحالی است که ما اگر مشکلات داخلی را حل کنیم، مشکلات خارجی هم خود به خود حل می شود. یکی دیگر از مشکلات جهان اسلام نبود دیالوگ میان سنی و شیعه است. به وجود آمدن اختلافات میان این فرقه باعث می شود تا کشورهای دیگر مثل آمریکا از جهل مسلمانان استفاده کنند و دشمن ما شوند.

این متفکرسوئیسی تصریح کرد: ممکن است در بسیاری از موارد من و شما باهم، هم نظر نباشیم مثلا درمورد مسئله سوریه من با عملکرد ایران موافق نیستم ولی این موضوع موجب نمی شود که شما مرا به کمتر مسلمان بودن متهم کنید. علاوه براین متاسفانه اکثریت مسلمانان درک خاصی از قدرت های نوین جهانی ندارند و فقط مبهوت اروپا و آمریکا شدند در حالی که امروزه قدرت های بزرگتری چون چین، ژاپن، هند، مالزی و …. داریم که ما آنها را نمی بینیم و عقب مانده سیاسی هستیم.

نسل های اول اسلام جرئت بیشتری داشتند

استاد مطالعات اسلامی معاصر در دانشگاه آکسفورد خطاب به دانشجویان حاضر در سالن گفت: شما در این جایگاهی که هستید چه کاری برای اسلام می توانید انجام دهید؟ کلمه دین و دیانت از دِین می آید به این معنی که ما بدهکار دین هستیم پس باید در اشاعه آن مشارکت داشته باشیم. بنابراین تعریف یک مسلمان از مسئولیت و بدهکاری او آغاز می‌شود نه از حق و طلبش. حقوق انسان هم در پرتو مسئولیت‌هایش شکل می‌گیرد. متاسفانه ما امروز قبل اینکه دِین خودمان را اداکنیم دنبال حقمان هستیم. نسل های اول اسلام جرات و اعتماد به نفس بیشتری نسبت به ما داشتند. آنها این اعتماد بنفس را داشتند تا دنیا را تغییر بدهند. اگر ما نماز می خوانیم، روزه می گیریم و زکات می دهیم باید برای تغییر باشد وگرنه اگر برای تظاهر باشد فایده ای ندارد. قوانین اسلام برای تغییر و بهتر شدن زندگی است. یک زمانی مسلمان ها از مغرب به هند رفتند چون خلاقیت و جرات داشتند اما جرات و خلاقیت مسلمانان امروزی بسیار کم شده است.

این اسلام شناس اضافه کرد: مبارزه با استعمار فکری- فرهنگی این نیست که بگوئیم فلان چیز حلال است و فلان چیز حرام. ما باید تلاش کنیم که واقعا استعمار نشویم. خیلی ها در جمع و در ظاهر بدگویی غرب را می کنند ولی در خانه هایشان فیلم و موزیک غربی می بییند و گوش می دهند چون نمی توان از آنها استفاده نکرد. بنابراین ما باید بدانیم که از اصول و قوانین اسلامی چگونه در زندگی مان استفاده کنیم. به عنوان مثال در ماه رمضان قرار است به معنویت برسیم و کمتر بخوریم اما مقدار غذایی که در ماه رمضان در کشورهای مسلمان خورده می شود معادل یکسال غذای یک کشور است. اینکه نماز چند بار باید در روز خوانده شود اهمیت ندارد مهم این است که نماز من چطور می تواند ارتباط مرا با خدا قوی تر کند. متاسفانه امروزه ما فقط به فکر حلال و حرام کردن موضوعات هستیم به بیان دیگر سعی داریم همه چیز را حلالیزه کنیم ولی درعمل جوردیگری رفتار می کنیم.

رمضان افزود: من به عنوان یک شهروند سوئیسی وقتی قرار شد که مناره های مساجد از سوئیس جمع شود مخالفت و تلاش کردم تا از حق مسلمانان دفاع کنم ولی همانطور که در مقابل این تصمیم مقاومت می کردم به مسلمانان می گفتم آیا واقعا اولویت شما بودن این مناره هاست؟ بنابراین ما نباید اجازه دهیم بقیه کشورها برای ما اولویت تعیین کنند ولی باید خودمان هم اولویت های خودمان را به درستی تعیین کنیم. یا مثلا بحث منع حجاب در فرانسه، بنده در اینباره هم مناظرات فراوانی انجام دادم. متاسفانه در بسیاری از کشورها افراد حجاب ظاهری دارند ولی به فلسفه اصلی حجاب نرسیده اند و روح حجاب را ندارند.

مشکل از خودِ ماست

وی در ادامه از حاضرین در نشست پرسید: همه شما که مسلمان هستید چقدر زمان صرف می کنید که بفهمید چرا نماز می خوانید؟ آیا تا به حال از خودتان پرسیده اید چرا نماز می خوانید؟ روزه می گیرید و…؟ آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که اسلام چقدر در رفتار شما تاثیر دارد؟ خداوند در روز قیامت به من نمی گوید پروفسور رمضان، استاد دانشگاه آکسفورد بلکه از من می پرسد طارق در دنیا چه کردی؟ اصول، ابزار و هدف در زندگی بسیار مهم است و مهم تراینکه شما براساس چه اصولی و با استفاده از چه ابزاری می خواهید به هدف خود برسید؟ اگر نمی توانید جواب این سوال را بدهید لازم نیست به غرب حمله کنید و همه چیز را از چشم غرب ببینید.

این استاد دانشگاه آکسفورد در ادامه در خصوص موضوع اسلام هراسی گفت: موضوع اسلام هراسی که امروزه در اروپا وجود دارد به خود ما بستگی دارد تا وقتی که ما در دنیا مشارکت نداشته باشیم این رفتار نسبت به ما وجود خواهد داشت. مسلمانان به جای واکنش باید به فکر مشارکت باشند. بسیاری از مسلمانان در کشورهای اروپایی وقتی با آنها وارد دیالوگ می شوی می گویند من مسلمانم ولی مهربان هستم.

این پژوهشگر دینی اضافه کرد: یکی از بحران های جهان اسلام بحران علمی است، به این معنا که کشورهای جهان اسلام تولیدات زیادی دارند ولی چقدر از این تولیدات با علوم انسانی، پزشکی، اقتصادی و… در ارتباطند؟ به بیان دیگر علوم اسلامی ما چقدر به فهم سایر علوم کمک می کند؟ البته در این میان شیعیان اوضاع بهتری نسبت به سنی ها دارند و از علوم اسلامی استفاده بهتری می کنند. به عنوان مثال ما همیشه دنبال این هستیم که سیستم های کاپیتالیسم و لیبرالیسم را حلالیزه کنیم ولی هیچ وقت جایگزینی برای آن نداریم. علاوه بر اینها، نبودن دیالوگ بین اندیشمندان مسلمان هم بسیار خطرناک است. به همین دلیل هم مسئول مشکلات امروزی جهان اسلام خودمان هستیم نه فلان شیخ و فلان آیت الله و…

از یهودی ها و مسیحی ها بیشتر می دانیم تا دین خودمان

رمضان در بخش دیگری از سخنانش به اهمیت موضوع فرهنگ پرداخت و توضیح داد: متاسفانه فرهنگ امروز ما به سمت فرهنگ غربی می رود. موضوع استعمار فرهنگی و خودفروختگی فرهنگی بسیار مهم است. ایران از لحاظ فرهنگ، شعر و موسیقی بسیار غنی است منتها باید ببینیم از اینها چگونه می توانیم استفاده کنیم برای معرفی بهتر اسلام. ما باید تلاش کنیم حس خوبی نسبت به اسلام ایجاد کنیم. ضدغرب بودن جای خودش را دارد ولی ایجاد حس خوب نسبت به اسلام هم در جای خودش مهم است. یک مسلمان خوب، لزوما یک عالِم خوب نیست می تواند یک فیلسوف یا بازیگر یا نویسنده خوب باشد.

وی افزود: بیائید به این موضوع فکر کنیم که هدف ما از بودن چیست؟ قرار است چه چیزی به دنیا اضافه کنیم؟ چطور می توانیم در جهان اسلام مشارکت داشته باشیم؟ البته که ما باید بهای فکر و بیانمان را بدهیم چون گفتن حقایق در این دنیا هزینه دارد ولی باید جرات داشته باشیم و وارد دیالوگ بشویم. گاه به من ایراد می گرفتند که چرا با press tv به عنوان یک شبکه شیعی کار می کنم ولی برای من اهمیت ندارد چون برای من مهم بود که با برادرانم دیالوگ داشته باشم  ما از ادیان دیگر مثل یهودی و مسیحی بیشتر می دانیم تا دینی که خودمان داریم دلیلش هم واضح است ما با هم کیشان خود دیالوگ نداریم. با خودتان فکر کنید که در چندسال اخیر با چندنفر از سایر مذاهب ملاقات و صحبت داشتید. نباید فقط تعدادی از افراد را انتخاب کنیم و بعد با همان ها حرف بزنیم و براساس همان ها هم نظر بدهیم.

آخرین بخش صحبت های رمضان در خصوص مسائل  سیاسی بود. وی گفت: اینکه یک نفر بگوید من کار سیاسی انجام نمی دهم خودش یعنی من کار سیاسی انجام می دهم. متاسفانه بحث سوریه باعث شده تا بسیاری از مسلمانان بحث فلسطین را فراموش کنند واز آن غافل شوند. ماجرای مقاومت فلسطینی ها فقط یک بحث اسلامی نیست، بحث سیاسی هم است به همین دلیل هم به عقیده من دشمن فلسطینی ها خود مسلمانان هستند.

این متفکر مسلمان در پایان اضافه کرد: من نوه حسن البناء هستم و به عقاید او انتقاداتی هم دارم ولی پدربزرگ من کتابخانه بزرگی داشت که در آن همه گونه کتابی یافت می شد و اینطور نبود که فقط کتاب های دینی و یا حوزه خاصی را داشته باشد.

انتهای پیام/س