به گزارش انعکاس بناب به نقل از  فارس، بیست و یکم اوت هر سال که مصادف با ۳۱ مرداد است، روز جهانی مساجد نامگذاری شده و در واقع در سال ۱۳۴۸ در چنین روزی مسجدالاقصی که قبله اول مسلمین جهان است، توسط صهیونیست‌ها به آتش کشیده می‌شود و از این رو به پیشنهاد ایران سالگرد این روز به عنوان روز جهانی مساجد تعیین می‌شود.

از سویی هدف از نامگذاری این روز به نام روز جهانی مسجد، ارائه الگوی مناسب برای بزرگداشت روز مسجد، تبیین مطالبات و نیازهای مسجد، مرور وضعیت گذشته و حال مساجد، تبیین قداست و عظمت مسجد، بررسی نقش مساجد در تعامل بین دین و دولت، معرفی و قدردانی از ائمه جماعات موفق همچنین تکریم نیروهای فعال در مساجد، توجه به آبادانی معنوی و فیزیکی مساجد، تلاش برای بهبود محتوای فرهنگی مساجد و ایجاد هماهنگی بین متولیان دینی اعلام شده که در ادامه این تحلیل به یکی اهداف و کارکرد مسجد در عصر امروز خواهیم پرداخت.

حال برای رسیدن به جایگاه و نقش مسجد در نظام جمهوری اسلامی ایران، فقط کافی است نگاهی گذرا به بیانات معمار فقید انقلاب و مقام معظم رهبری بپردازیم.

در کلام امام راحل آمده که این مساجد، سنگرهای اسلام است. مسجدها را محکم نگه دارید و پرجمعیت کنید. حفظ مساجد، امروز جزو اموری است که اسلام به او بسته است. نهضت را، از راه مساجد ـ که دژهای محکم اسلام اند ـ زنده نگه دارند.

با این وجود رهبر انقلاب نیز معتقدند، مساجد، پایگاه‌های محکم انقلابند. قیام مردمی برای پیروزی انقلاب از مساجد آغاز گردید. خدمت به مساجد، باید کاری همگانی و مردمی شمرده شود. سنت بسیار با برکت اجتماع در مساجد را باید همچنان نگاه داشت. جوان‌ها مسجد را کلاس درس و صحنه رزم بدانند و به مساجد رو کنند.

با این اوصاف، از بیانات و دیدگاه‌های این دو بزرگوار، رهبر و اندیشمند جهان اسلام می‌توان دریافت که مساجد در ادوار مختلف تنها محل عبادت نبوده بلکه از صدر اسلام تا به امروز و در آینده نیز به عنوان مهم‌ترین مرکز برای رشد و تعالی فرهنگ اسلامی، سازماندهی جهان اسلام و مهم‌ترین پایگاه عقیدتی، فکری و معنوی اسلام و پیوسته کانون هدایت و مبارزه علیه کفر و نفاق و مأمن دلباختگان حق و فضیلت بوده است.

بدون شک در زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران مساجد مهم‌ترین ارکان و بارزترین عامل شکل‌گیری حیات جنبش اسلامی مردم ایران بود. به طوریکه امروزه نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از ممالک اسلامی، می‌توان نقش‌آفرینی مساجد را در بیداری اسلامی انقلاب‌های اخیر در منطقه به عینه مشاهده کرد.

به عبارت دیگر، آنچه تاریخ درخشان اسلام گواه آن است، این است که مساجد به عنوان یک نهاد مدنی، بهترین پایگاه برای اجتماع مسلمانان و ایجاد وحدت، همدلی و نیز تبیین معارف و احکام دینی، رفع و دفع مشکلات اجتماعی و اقتصادی، بررسی مسائل علمی، سیاسی و دینی بوده است و در واقع مساجد همواره نقطه آغاز هرگونه حرکت و اصلاحی بوده‌اند، چنانکه یکی از مراکز و اماکنی که در شکل‌گیری و پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، بیشترین نقش‌ها را ایفا کرد، همین مساجد بودند.

آنچه اختصاصاً در این زمینه مورد تاکید فعالان و کارشناسان این حوزه بوده اینکه، مسجد قلب جامعه اسلامی است و اهمیت آن با تاکید آیات وحی، کلام گهربار ائمه معصومین(ع) و نقش تاریخی که در تمدن اسلامی تا به امروز ایفا کرده، بی‌نیاز از دلیل و برهان است.

متاسفانه در سال‌های گذشته قلب جامعه اسلامی دچار آسیب‌های شده است و تلقی جامعه از مسجد در نازل‌ترین کارکرد آن، صرف نمازهای یومیه، پایین آمده است، به طوریکه حتی بسیاری از مساجد کارکردهای عبادی خود را نیز به درستی ایفا نمی‌کنند و همان نماز جماعت عادی در بیشتر مساجد کشور صبح‌ها تعطیل است و حال آن که در گذشته‌ای نه چندان دور مسجد مهم‌ترین مرکز فرهنگی و اجتماعی قابل اعتماد مردم محسوب می‌شد و در زندگی مردم و حیات اجتماعی یک ملت نقش موثر ایفا می‌کرد.

با این توصیف، در همین راستا باید توجه داشته باشیم؛ در دنیای ارتباطات یکی از نیازهای مهم بشر، ‌وسایل ارتباطی است تا انسان‌ها را از اخبار مهم مطلع ساخته و آنان را در حوادث به یاری یکدیگر طلبیده و از حمله دشمنان آگاهی داده، آنان را آماده دفاع کند.

دین مبین اسلام از ۱۴۰۰ سال پیش این نیاز را در نظر گرفته و مکانی به نام «مسجد» را به عنوان پایگاه ارتباطی بسیار مهم در افزایش پیوندهای انسانی و توسعه فرهنگى اسلام معرفی کرده است.

به همین دلیل کارکرد رسانه ارتباط جمعی با همه تحولات تکنیکى،‌ زمانی قرین توفیق قلمداد می‌شود که بتواند عمیق‌ترین ارتباط و پیوند را با مخاطب برقرار سازد که این ویژگی فقط در مسجد یافت می‌شود.

براساس آنچه ذکر شد، مسجد علاوه بر اینکه محل عبادت ذات باری تعالی بود به عنوان رسانه‌ای نو در ترویج فرهنگ و رشد و نمو مدنیّت اسلامی نیز شناخته شده است، به طوریکه پیامبر(ص) گزار‌ه‌های دینی و اخلاقی خویش را از منبر مسجد، همچون کانالی برای بیداری مردم و انتشار آیین اسلام در این مکان ویژه القاء می‌کردند و این کارکرد تمدن‌ساز مسجد به جایی رسید که به عنوان دارالاماره تلقی می‌شد و چنانچه بین حکوت ها و تمدن‌ها ملازمه وجود داشته باشد، مسجد از همان ابتدا به عنوان نماد تمدن اسلامی مورد توجه بوده است.

به غیر از این ویژگی‌های بیان شده، به عقیده تحلیلگران این حوزه مساجد به عنوان یک نهاد سنتی در جامعه و دارای قدمتی بیش از ۱۴ قرن، اما با ارائه کارکردهای مختلف در حوزه‌های مختلف از جمله رسانه‌ای ـ ارتباطی، حمایتی ـ پشتیبانی، فرهنگی و هویتی توانسته با اقتدار، متناسب با نیاز روز جامعه گوی سبقت را از دیگر نهادهای مدرن همچون وسایل نوین ارتباط جمعی به عنوان ستون فقرات جامعه اسلامی و بشریت ربوده و نقشی عظیمی در بیداری اسلامی و سازمان‌ انقلاب‌های مردمی داشته باشد.

ناگفته نماند، اگرچه اندک زمانی بیش نیست که وسائل ارتباط جمعی دنیا از مطبوعات، رادیو و تلویزیون گرفته تا اینترنت و ماهواره مورد استفاده انسان قرار گرفته است، اما دین مبین اسلام از بیش از ۱۴۰۰ سال پیش این نیاز را در نظر گرفته و مکانی به نام «مسجد» را به عنوان پایگاه ارتباطی بسیار مهم برای افزایش پیوندهای انسانی و توسعه فرهنگی و اجتماعی اسلام معرفی کرده است.

در هر حال طبق آمارهای موجود هم اکنون بیش از ۲٫۵ میلیون مسجد در سراسر جهان وجود دارد که از این تعداد بیش از ۷۲ هزار مسجد در ایران است و این به معنی سرانه یک مسجد به‌ازای هر یک‌هزار و ۴۱ نفر است، به سخن دیگر برای شیعیان در ایران به‌ازای تقریبا هر یک‌هزار و ۱۰۰ نفر یک مسجد وجود دارد و این رقم برای مساجد اهل سنت تقریبا به ازای هر ۵۰۰ نفر یک مسجد است و از این رو باید از ظرفیت به عنوان یک پایگاه ارتباطی سهل‌الوصل و در عین حال یک رسانه قابل دسترس برای همه مخاطبان و علاقمندان بیش از این‌ها بهره‌مند شد.

بدون اغراق باید گفت، مسجد به عنوان یک پایگاه ارتباطی دینی، کارکرد ارتباطی و رسانه‌ای عمیق‌تری نسبت به دیگر رسانه‌های نوین اجتماعی دارد چرا که مسجد دارای تشکیلات مردمی است که بر دل‌ها حکومت می‌کند.

سخن پایانی اینکه جهان اسلام باید برای مسجد به عنوان یکی از بزرگترین پایگاه‌های مردمی و رسانه‌ای با قابلیت فراوان، حساب ویژه‌ای باز کنند. چرا که امروزه مساجد علاوه بر مزیت‌های این رسانه دینی نسبت به سایر رسانه‌ها در محلات می‌توانند در انتقال خبر و بیان حقیقت به دیگر رسانه‌ها نیز کمک کنند.

انتهای پیام/س